Văn hóa Cà Phê Hà Nội

Khi Hà Nội đón những cơn gió mùa Đông Bắc đầu tiên về trong phố, đấy cũng là lúc người ta tìm về những đồ uống làm ấm người lên; trong đó có cà phê. Mặc dù được giới thiệu sau trà (chè) hàng thế kỉ, nhưng cà phê nhanh chóng đi vào tiềm thức của nhiều thế hệ người Hà Nội như một thứ thức uống giải trí, thư giãn bên cạnh cuộc sống tấp nập; bận rộn.

Cà phê Hà Nội, cũng như cố đô Huế trong miền Trung và Sài Gòn trong miền Nam; bắt đầu câu chuyện của mình thông qua những người Pháp đi đến Đông Dương trên những con tàu đầy ắp đại bác và thuốc sung. Những người Pháp "khai hóa văn minh" này; ngoài thuộc địa hóa lãnh thổ mới, còn đưa văn hóa quê hương mình tới dân bản địa và ép họ phải chấp nhận chúng. Không có gì lạ khi các chủ quán cà phê đầu tiên ở Hà Nội có gốc gác Pháp. Người Hà Nội bắt đầu hình thành thói quen uống cà phê từ đó.

Đồn điền cà phê ở Ninh Bình (ảnh BNF)

Khi nói về cà phê Hà nội, người ta thường nhớ đến hình ảnh ly cà phê phin thơm lừng nhỏ từng giọt chậm rãi xuống ly thủy tinh trong suốt thỉnh thoảng lại có lớp sữa đặc trắng muốt rót đầy đáy. Cách pha chế và thưởng thức này là đặc trưng cũ của người Pháp được dân bản địa và các vùng thuộc địa khác học theo. Mặc dù cuộc sống hiện đại khiến người Pháp và những nơi khác dùng các cách pha thuận tiện hơn; nhưng cà phê phin vẫn ở đó, vẫn thịnh hành với người Hà Nội thông qua thói quen cà phê độc đáo của họ.

Cà phê phin Hà Nội

Người Hà Nội, nhất là người lớn tuổi vẫn hay coi cà phê như một thứ quà sáng để khởi đầu một ngày mới thong thả và sâu lắng. Tìm đến góc quán cà phê thân thuộc, gọi một phin cà phê thơm nồng và ngồi đọc báo, hoặc chuyện trò với bạn, hoặc thong thả lặng ngắm cuộc sống bên ngoài là những gì người ta thường thấy ở một quán cà phê Hà Nội vào mỗi buổi sáng. Khác với cuộc sống hiện đại ngày càng đề cao sự hối hả, sôi động của giới trẻ gắn liền với những ly cà phê giấy, nhựa mang đi - người Hà Nội lớn tuổi chọn dành thời gian nhấm nháp từng ngụm và tận hưởng khoảnh khắc thư thái, yên bình.

Một buổi sáng tại quán cà phê truyền thống ở Hà Nội

Cà phê Hà Nội là như thế đó, hơn cả một thức uống, nó còn thuộc về một văn hóa thư thái, chậm rãi của thủ đô cổ kính. Văn hóa đó hình thành nên những quán cà phê nhỏ nép mình trong ngõ, nơi những bàn ghế gỗ bạc màu; ánh đèn vàng nhạt và những câu chuyện đời thường gợi nhớ về những năm tháng ngày xưa. Sáng sáng, từng tốp người nghé thăm quán thưởng thức cà phê bên gặp gỡ trò chuyện, hàn thuyên những chủ đề trên trời dưới bể. Văn hóa cà phê Hà Nội là văn hóa của sự tĩnh lặng, của cảm giác thân quen gắn kết con người với nhau qua từng giọt cà phê nhỏ giọt chậm rãi, đầy hoài niệm.